Havacılık Sektöründe Kompozitler

Havacılık Sektöründe Kompozitler

    
    Havacılık sektöründe kompozitler ile birlikte yeni bir döneme başlanmıştır. Günümüz modern teknolojisinde, az ve hafif malzeme kullanma ihtiyacı gün geçtikçe artmaktadır. Bu arayış birçok alternatifi beraberinde getirmiştir. Başta havacılık sektörü olmak üzere birçok sektör, malzeme kalitesi ve kullanışlılığı ön planda tutup kompozit malzemeleri sektörel platformda kullanarak rakipleriyle kıyasıya bir yarışa girmiştir.

Havacılık Sektörününde Kompozitlerin Önemi

    Kompozit malzemeler: şekillendirme, mukavemet, stress ve korozyon dayanımı gibi daha birçok avantajlı özellikleri ile tasarım alanında iyileştirme, yenileştirme, sürdürülebilirlik, bakım/onarım, işletme, kontrol ve idame gibi her aşamada daha az parça kullanımını mümkün kılmaktadır. Bu yüzden bu yapılar daha iyi anlaşılması ve sektördeki yerini bulması için bazı araştırmalara konu olmuştur. Araştırmalarımıza göre Vizyon 2023 Savunma Havacılık ve Uzay Sanayii Paneli Raporu’nda da olduğu gibi kompozit malzemelerin havacılık ve savunma sektörü üzerindeki etkilerini çok detaylı şekilde incelemiştir. Araştırmaların ışığında kompozit malzemeler birçok yapının vazgeçilmez parçası haline gelmiştir. Özellikle havacılık sektörünün en sık kullanıldığı parçalar olmuştur.

Kompozit Malzemeler Hangi Uçaklarda Kullanılır?

    Kompozit malzemelerin havacılık sektöründeki tarihine bakılırsa kompozit malzemeler 1903 yılında Wright kardeşlerin gerçekleştirdikleri ilk başarılı uçma deneyiminden sonra havacılık sektörünün vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Kompozit malzemelerin sağlamlık ve kullanışlılığının kabul görmesinden sonra birçok hava aracının talep gördüğü materyal haline gelmiştir. Bu araçlara birkaç örnek vermek gerekirse savunma sanayisinde dünya çapında kompozit malzeme içeren uçaklardan bazıları şunlardır:

•         F-14
•         F-15
•         F-16
•         F/A-18
•         AV-8B
•         Eurofighter (JSF-F35)
•         F-117 Black Hawk
•         Beech Aircraft Starhip
•        Pasific Theater B29
•         APACHE
•         B-2 Bomber

Bu uçakların kullanım yerlerine spesifik bir örnek verirsek ise:

F-16’larda, yatay ve dikey stabilizenin ve bunun yanı sıra kontrol yüzeylerinin karbon-epoksi olduğunu söyleyebiliriz. Bu verdiğimiz örneklerin yanında başka uçaklarda da kompozit kullanılmaktadır.

Son donanıma sahip Boeing 757 ve 767 uçaklarında ise kontrol yüzeylerinde karbon-eboksi adındaki kompozit, motor kaportaları ise karbon/aramid-epoksi adındaki kompozit kullanılmıştır.

Gelişmiş Airbus A320 uçaklarında ise spoillerde, aileronlarda, kuyruk takımlarında, silindirik motor kılıflarında, karbon takviyeli kompozitler sıklıkla kullanılmıştır.

Havacılık sektörün gidişatı ve hedeflerine bakılacak olursa kompozit malzemelere daha fazla ihtiyaç olacağını görebiliriz. Bu minvalde hava taşıtlarında kullanılacak kompozit malzemelerin gelişeceğini ve kullanım alanlarının artacağını anlayabiliriz.